Tatamik

Axkan tiktamijtokej to ilwitsin. Makuil tonal tiyolpakikej itechpa nijin ilwit mochiwtiwits.

Seki tonalmej ti ixtaneskej, tonayan ti ixkokochtinemiaya, timetssiuwkej, timetskuajkuajtiakej, timosiuwtijkej, wan tikchiaj majkuelitakej nochin toni mochiw.

Tepitsin setayokoya tamik, panok, nejmemik, wan yajki nijin tonal.

Tikchiaj in okse xiwit. Timotatawtiaj majtiajsikan.

Oksepa timoyolpaktiskej. Oksepa tiwewetskaskej.

Axkan tiowej timosewitij. Mosta oksetaman tekit nesis, mosta okse taman tekit ejkos, oso okse taman tekit tikajsiskej.

Nijoni tikchiaj. Maj mosta timewakan, majmosta timoketsakan. Majmosta tinemikanok.

Ika nijon tanemilil tiowej timosewitij.

Okiowantsin.

Kualankayot

Nochin tikualanij. Ejko setonal kuak ipatikualanij, kemansa tech chiwiliaj teysa, kemansa teysa amo kisa kemaj tikchiaj, kemaj tiknekij oso kemejtiknemiliaj.

Ejko tonal kuak tielmoyawij ika kualanilis. Sekin tsatsajtsi, sekin taijijtowaj, sekin tataltsonixwitekij, tatamotaj oso tawijwitekij.

Oksekin sayoj moichtakataliaj wan kichia intonal kuak tamakepaj. Sekin sayoj ichtakayetokej wan nochimokualtiliaj, nochi toni kinemilijkej, nochi toni kijtosnekiayaj, mokawiliaj.

Onpa yetok inkokolis, xa nimantsin amo moita, xanimantsin amo momachilia, seneken seki tonalmej taixpan sepasan wetsiki kokoxkayot.

Ijkon timowenwelowaj inti takamej. Ijkon timokokoxkamaka intiojyanej. Nikanpa taltikpak tipanokij wan nochi moneki tikixmatiskej.

Tetasojtalis, kualantilis, xijxikuinyot, tsotsokanyot, yolpakilis, tayokoyankayot, mojkayot, nochi moneki, nochi witse iwan nijin nemilis.

Majamo miak timokuejsokan, majamo nochi timokuilikan, majamo nochi tonitipanowaj tech kokoxkamaka, nochi panoti, nochi yati.

Xiyolpaki.

Ilwit

Axkan, takan tikisa wan tinenemiti xokalpan, tajwiyayaya ilwitsin.

Akonimej tanamaka pewkej mosajsalowaj, motekpanaj ika ninkaltanamakal neojti.

Achi tech miaktiliaj nochin akonimej walajkej mosewikoj, sekin temachtianej, sekin momachtianej.

Nijin tonalmej sepasan sekinta miakej ichpokatsitsin oso telpochkatsitsin motatalowaj, sekin mawiltiaj itech in tepamit ika in kuetaxijyopotsal mokalakia itech se chikiwit, sekin nenemij wan mopapanowiaj netajko xochitaj xokalpan.

Nochin tisentaolinij, witse ilwit, wan toikniwan akonimej wejkaw amotikin itstokej timoinajxilitij nexolalpan.

Tikmaksewatij inpoposotaxkaltsin, timokowilitij se tsopektsin wan timotokotstalitij tiopanteno, tikinmowisotij mijtotianej.

Nochin tikchiatokej ilwitsin. Kanpa ipatimotajpalotij iwan into kalchankawan.

Ejkok ilwit, laka kualtsin tajwiyayaya.

Xijxikuinyot

Axkan pewak kualkan notonal, majtakti wan se tonaltapowal ni pewak.

Nikuiyak se tepos wan ni kin wiyak eyin no siwaikniwan, tiajkej kuetaxkowapan.

Totekiw onpa tech wiyak axkan. Tiajkej tik chiwatoj miak taman. Nejwa nikinkawato amamej kanpa titajtantokej kalnexixaloyan.

Inokseki siwapipil kinkawatoj amamej Toni ika motajtanijtokek majkinmapalewikan ika tekitilonimej tein ika yejwantsitsin motekipanowaj.

Sekin tajtsomaj wan sekin tajkitij, oksekin tapaa. Wan tajtantokej matapalewil.

Yejwa nijon tekitsin techtataloltij wan timokepatojya, se tekit mochiwak, okse omen tajtanililmej ayamo panokej.

Axkan niktokayti nijin tajkuilol "xijxikuinyot" wan ayamo teyinikijkuilowa itechko.

Nejwa niknekia namechixpantilis toni kijtosneki. In xijxikuinyot monextia kuak akaj motsotsokatilia.

Tsotsokat akin amokineki texelwis teysa kipia. Wan xijxikuin yejwa ne akoni mitstawelita keyej tejwa tikpia tensa wan yejamo.

Tamakepalis

Nikan weyiapan taseseya, ejeka, tona, tasekwetsi wan kiowi.

Nochipa ijkon mokuitok to taltikpakonet, tikmatokejya kenin itech timotekipanoltiskej.

Kuak pewa in xiwit, tikmatokej monekiti majtitekitikan netotalpan, maskej ayamotikmatij koxtixiwpanotij, tejwan timokuijkui wan sayoj tikchiaj majpanokan in tonalmej kanpa ijkuiliwtokiaj totsontekonko tonitsin moneki mochiwas.

Timomatokejya titatokatij ika taoltsin. 

Kemaj tipewaj, tik pejpenaj in achi kuajkuali sinti toni timokawilijkej in xiwit toni panokia. Tikmapejpenaj in sinti toni kipiaj achi kuajkuali taol.

Tikmailpiaj in sinti tapejpenal wan tikpilowa kaltanpa majwaki.

Onpa timochiaj tepitsin maj pano metstika enero, kuak ejko tajko febrero tipewaj ika tatokalis.

Achtopa moneyik majsekichipawa in tal. Kemaj titatokaj.

Nikan weyiapan timowikaj ika se newikal tiktokaynotsa "tamakepalis" kanpa nochin timosenpalewiaj ika nijin tekitsin tech yolkepa kuak ejko tatokalis.

Nochin tikpiaj se taltsin, wan itechpa nijon totaltsin timotatokiaj ika timotekipanowaj.

Kuak pewa ti tatokalis timosentiliaj wan tisentekitij, ijkon timomapalewiaj ika in tekit moneki mochiwas netotalpan.

Achtopa akin tapewaltia, kikalpanowa nikniw wan kitatawtia majkimapalewi, onpa monojnotsaj wan motajtoltiaj, akoni achtopa tapalewia, sekitonalmej taixpan tamakepa ika in tekit kimakej.

Nijin tapalewil mochiwa itech sankatiej tekit, kemej tatokalis, tamewalis, taayilis, tapixkalis oso taoyalis.

Ijkon timowikaj nikan weyiapan, wan majnamechixpantili, amo monekij amamej, amomoneki chajkuilol, nikan powi totajtol.

¿Titajkuilowaj?

Nijin xiwit nimonemilij nikijkuiloti no tajtol.

Nawat nik tokaitia.

Kipia namechilis, onkaya seki tonalmej kampa ni pinawak ni tajtos kanijin no nantanjtol.

Keman katka ni okichpil, nejwa nenokaltamachtiloyan amo miakej nikin iliaya nepa nejwa nitajtowa okse taman.

Nimosentali ninwan. Wan kachi nimonachti kenin yejwan mowikayaj.

Nonantajtol, ika niyolik, nitaixmatik ika, nimoskalti iwan, ika yejwa nikixmatik no taltikpan Takuapan,

Ika no nikin nojnots no tatajwan. 

Yejwan nechmachtijke kenin ni motajtanis in tapalol. Yejwan nech machtijkej kenin nimotekitilis wan ika nimotekipanos.

Axkan tepitsin nimoiskaltijya wan kuali nimonemilijya, amo nipinawaok, amo nimowiok nitajtos sankanpaya ijkon kemej ni weli. 

Axkan nimotantaniaj majmiakej noikniwan nowelikan in no majsewaltajtol.

 

Emostika

Yala tipewkej, axkan nikanpa namechonkawilia notajtol, laka kualkanok wan nejwa nimotalokoya, walajkej nowan ome noitskuintsitsin.

Noitskuinlamaw totonixtox, pewak yowipta wan laka tajwiyaxtinemi, tasentilijtinemi, miakej itskuimej kitojtokatinemij.

Axkan kualkantsin tikiskej timotalokoj wan ipa seitskuinti kiajsik wan panokia toni amotiknekiaj, nekalijtik kicholtijtoya in itskuintsin, kilpijkej ajko kanpa amokiajsiskiaj in itskuinwewetmej, yejwan, no siwatsin waya nosiwapipiltsitsin amokinnekij itskuinxikimej nekalijtik, moneki sekinpias, moneki se kintamakas, moneki sekintachijchiwis kanin mopanoltiskej, in tapialtsitsin kualtsitsin kuak chiktsinkej, wan kuak moskaltiaj takuejsowaj.

Yejwa in tanemilil kuiyak majkilpikan in toitskuinlamaw. Axkan xaipa kualanitij nikinilwiti toni kichiwilijke. 

Timokepatij kalijtik, oksepa nikilpiti neajko wan nikchati majamo koneti nijin tapial.

Nikantipewaj

Axkan ejkok se yankuik tanemilik notech, nijin tonalmej laka nimonemilijtok kenin nikchiwas nimotanilis achitepistin tomintsin.

Nejwa ikanimokuejsojtinemij, takxa amosayoj nejwa, nochin nokniwan akonimej pojkuin nikin namiki nochin motatalojtinemij kitojtokaj tekit wan taikan yetok in tomintsin, yejwatsin intechtekimaka, yejwatsin intech kuejsowa, wan takan akin amokitojtokatok in tomintsin ika motekipanos, kokoxkej, oso akaj nenikalijtik mokokowa, wan tanamo akin mokokowa, moxelojtokej oso mokalwejwelojtokej. Nochipa itech santonia titanemilijtinemi.

Ipanpa nijin nemilis nochipa teisa tekuejsowa, yejwa in axkan nik neki namechonixpantilis. Takan tejwatsin amo teisa ika timokuejsojtok, xionyolpaki, xionmowelita wan xionnenemi axkan kualtiaok.

Nes nimopolojya, nikpewalti nijin tajkuilol axkan kanpa niknekia namechon yolewas xionnechtojtokakan, xionmowisokan nochin in tanamakaixpantililmej nesi nikanpa, yejwan nechtaxtawitij takan namejwantsitsin nantamowisowaj wan nankixpowaj notajkuilol. Ijkon nochin titatanij, nejwa nikijkuilowa notanemilil, namejwantsitsin nankixmati notajtol nawat wan kenin intimowikaj nikan weyiapan, wan akonitsin techpalewia majwelis timonojnotstokan tiktekimakaj.

Tasojkamatik nanech kakij wan nanechtojtokaj. Nikanpa oksepa timoajsi santepitsin. Xionyolpakikan.